Striktere taalcontroles nodig bij huwelijksvoltrekkingen: “Goede wil is geen waarborg.”
Vlaams Belang Antwerpen reageert bij monde van gemeenteraadslid Anke Van dermeersch scherp op het recente antwoord van het Antwerpse stadsbestuur over het gebruik van tolken bij huwelijksvoltrekkingen. Uit dat antwoord blijkt dat in geen enkel district systematisch een beëdigde tolk wordt ingezet en dat de beoordeling van taalbegrip volledig bij de ambtenaar van de burgerlijke stand ligt. Vlaams Belang waarschuwt dat deze praktijk de rechtszekerheid, de vrije toestemming en de strijd tegen schijnhuwelijken onder druk zet en vraagt duidelijke en afdwingbare regels voor heel Antwerpen.
De stad Antwerpen erkent dat huwelijken in de tien districten vaak plaatsvinden zonder beëdigde tolk, zelfs wanneer beide partners het Nederlands onvoldoende beheersen. In plaats daarvan wordt soms een familielid of kennis als “familietolk” toegelaten, zonder voorafgaande controle van taalkundige of juridische kwalificaties. Volgens Vlaams Belang is dat een gevaarlijke werkwijze. “Een huwelijk is geen formaliteit, maar een juridisch bindende overeenkomst met verstrekkende gevolgen”, stelt gemeenteraadslid Anke Van dermeersch. “Dan volstaat het niet om te vertrouwen op buikgevoel of goede wil.”
Hoewel de stad benadrukt dat ambtenaren kunnen terugvallen op het nationaal register van beëdigde tolken van de FOD Justitie, blijkt dat dit slechts facultatief gebeurt. Pas wanneer tijdens de ceremonie ernstige twijfel ontstaat over de vrije toestemming, kan een huwelijk worden uitgesteld. Volgens Vlaams Belang komt die ingreep te laat. “Vrije toestemming moet vooraf ondubbelzinnig vaststaan, niet pas wanneer men al voor het altaar staat”, aldus Van dermeersch.
Recente persartikels over schijnhuwelijken en gedwongen huwelijken tonen volgens Vlaams Belang aan dat waakzaamheid noodzakelijk blijft. De cijfers van de stad zelf spreken ook boekdelen: tussen 2020 en 2024 werden jaarlijks tussen 52 en 80 schijnhuwelijken vastgesteld, verspreid over alle maanden van het jaar. Tegelijk werden in de afgelopen twintig jaar slechts ‘enkele’ huwelijken geweigerd tijdens de voltrekking wegens twijfel aan vrije toestemming. Voor Vlaams Belang is dat geen geruststelling, maar net een alarmsignaal. “Dat wijst niet op een gebrek aan problemen, maar op een gebrek aan controle”, zegt Van dermeersch.
Dat het niet machtig zijn van het Nederlands volgens het stadsbestuur “op zichzelf geen indicatie” is voor een schijnhuwelijk, betwist Vlaams Belang niet. Wel benadrukt Van dermeersch dat taalbegrip een essentiële voorwaarde is om rechten en plichten te begrijpen. Het beschikbaar stellen van een Franse, Duitse of Engelse tekst van het Burgerlijk Wetboek volstaat daarbij niet.
Vlaams Belang Antwerpen vraagt daarom dat bij huwelijken waar één van de partners het Nederlands onvoldoende begrijpt, verplicht een beëdigde tolk wordt ingeschakeld en dat deze controle vooraf gebeurt. “Rechtszekerheid, bescherming tegen misbruik en respect voor onze wetten vragen meer dan vrijblijvende richtlijnen”, besluit Anke Van dermeersch. “Antwerpen moet hierin het voorbeeld geven.”
BIJLAGEN: schriftelijke vraag en antwoord 446, Huwelijken met anderstaligen, van gemeenteraadslid Anke Van dermeersch aan bevoegd schepen Ken Casier